Glijdt Europa af naar een scenario van stagflatie - de combinatie van een stagnerende economie met een sterk oplopende inflatie?

De inflatie steeg binnen de eurozone in februari 2022 naar 5,8% - het hoogste peil sinds de invoering van de euro. In België steeg de inflatie - gemeten volgens de geharmoniseerde Europese definitie - de jongste twaalf maanden met 9,6%. Als ook de economische groei stilvalt, belanden wij in een scenario van stagflatie. Wat betekent dat voor uw bedrijf? En hoe kan u de financiële gezondheid van uw bedrijf beschermen?

Financiële uitdagingen tussen pandemie en herstel

Inflatie stijgt sinds zomer van 2021

De inflatiestijging startte in de zomer van 2021, lang voor de uitbraak van het conflict in Oekraïne. De eerste prijsstijgingen werden veroorzaakt door verstoringen in de bevoorradingsketens tijdens de coronapandemie en flessenhalzen toen het normaal leven zich in Europa snel hernam. We werden geconfronteerd met tekorten voor bepaalde grondstoffen, materialen en eindproducten.

Krapte op de arbeidsmarkt

De Vlaamse arbeidsmarkt was nooit zo krap als in 2021, blijkt uit de jaarcijfers van de arbeidsbemiddelaar VDAB. Bedrijven zochten in 2021 maar liefst 362.500 werknemers via de VDAB. Dat is 51% meer dan in 2020 en een verdubbeling tegenover 2012.

De belangrijkste oorzaak van de huidige krapte is de vergrijzing. Babyboomers die op pensioen gaan, dienen worden vervangen. Dat het probleem zo acuut is, ligt vermoedelijk aan corona. De aanwervingen en vervangingen zijn stilgevallen tijdens de coronacrisis, maar hervatten toen de economie in 2021 herstelde.

De Vlaamse werkloosheidsgraad staat met zo'n 6% op een historisch laagtepunt, wat het vinden van geschikt personeel er niet makkelijker op maakt.

Loon-prijsspiraal

Samen met de loonindexering zorgt de krapte op de arbeidsmarkt er voor dat de loonkost voor bedrijven stijgt. Het gevaar is reëel dat de gestegen loonkost de inflatie verder doet stijgen. Een loon-prijsspiraal kan ontstaan als gestegen loonkosten per product worden doorberekend in de prijzen, en de aldus ontstane hogere prijzen op hun beurt weer tot hogere looneisen leiden.

De krapte op de arbeidsmarkt kan deels worden opgelost wanneer Belgische bedrijven Oekraïnse vluchtelingen in dienst nemen. Oekraïne staat bekend als IT-land. De opleidingen zijn er goed en de mensen staan te trappelen om bij ons knelpuntberoepen in te vullen.

Oorlog in Oekraïne zorgt voor prijsexplosie van gas- en olieprijzen

Het Westen legde Rusland ongeziene economische sancties op na de start van de oorlog in Oekraïne. Gevreesd werd dat Rusland, als tegenzet, de olie- en/of gasexport naar Europa zou stopzetten. Het is vooral die angst, in combinatie met speculatie, die de olie- en gasprijzen tot ongeziene hoogte jaagt.

Een plotselinge afname van het olie- en gasaanbod zou een negatieve aanbodschok zijn die de prijzen sterk verhoogt. Een negatieve aanbodschok kan door een combinatie van prijsverhogingen en dalende productie stagflatie veroorzaken. Een voorbeeld van een negatieve aanbodschok is de stijging van de olieprijzen tijdens de oliecrisis van 1973.

Oorlog in Oekraïne kan wereldwijde grondstoffencrisis veroorzaken

Energie

De 11e grootste economie ter wereld verpletteren, doe je niet zonder daar zelf gevolgen van te dragen. Rusland staat respectievelijk op nummer één, twee en drie van 's werelds exporteurs van aardgas, olie en kolen. Rusland is ook goed voor de helft van de Amerikaanse uraniumimport.

Metalen & mineralen

Rusland levert een tiende van 's werelds aluminium en koper en een vijfde van nikkel van batterijkwaliteit. De Russische dominantie in palladium, essentieel in de auto- en elektronica-industrie, is zelfs nog groter.

Landbouwproducten

Rusland en Oekraïne worden niet voor niets “de graanschuur van de wereld” genoemd. Rusland en Oekraïne zijn samen goed voor zo'n 25% van de wereldwijde export van graan. Voor maïs is dat bijna 20%. Ze zijn ook belangrijke spelers op vlak van oliehoudende gewassen.

De oorlog belemmert momenteel de export van deze landbouwproducten via de Zwarte Zee en kan het plantseizoen in Oekraïne, dat in april van start gaat, in gevaar brengen.

Veel producten waarin tarwe verwerkt zit, zoals brood en pasta, kunnen dus binnenkort fors gaan stijgen in prijs. Ook vlees en eieren kunnen duurder worden, omdat granen een belangrijk bestanddeel zijn van veevoer.

In landen als Egypte, Tunesië en Libanon kan een stijging van de broodprijzen snel leiden tot sociale onrust en conflicten, die een nieuwe migratiestroom richting Zuid-Europa op gang kunnen brengen. “Conflicten leiden tot honger en honger leidt tot conflicten”, waarschuwt Abeer Etefa, woordvoerster van Het Wereldvoedselprogramma in De Tijd.

Kunstmeststoffen

Boeren op het noordelijk halfrond moeten komende weken beginnen te zaaien en hebben kunstmest nodig. De helft van de wereld krijgt zijn voedsel dankzij kunstmeststof. Als die er niet is, zullen sommige oogsten halveren.

Niet alleen is Rusland een belangrijk producent van kunstmeststof, kunstmestproducenten elders in de wereld zijn afhankelijk van Rusland voor de aanlevering van bestanddelen. Hoewel België voor kunstmest zowel een logistieke draaischijf als een belangrijk productiecentrum is, zijn we net als de rest van Europa afhankelijk van Rusland en Oekraïne voor de import van ammoniak, potas, aardgas en kalium, vier elementen die nodig zijn in het productieproces.

Hoe uw bedrijf financieel gezond houden bij stijgende inflatie >

Groot risico op stagflatie

Winkelkar wordt duurder

U merkt het, onze afhankelijkheid van Rusland en Oekraïne is groot. Wanneer het conflict in Oekraïne aansleept en de sancties blijven gelden of toenemen, zullen de prijzen van energie, landbouwproducten en grondstoffen ongezien hoog blijven.

Dat zullen Belgische huishoudens binnen de kortste keren ook merken in hun portefeuille. Onze winkelkar kost begin maart 2022 al 3,4% meer dan vorig jaar, zo blijkt uit een recent onderzoek van Test Aankoop, dat de prijzen van zo’n 3.000 producten in ons land monitort. Voor pasta, een graanproduct, steeg de prijs met 25%. Zuivelproducten werden gemiddeld zo’n 5% duurder.

De effecten van het conflict in Oekraïne zijn in bovenstaande supermarktprijzen nog niet eens verrekend. Fabrikanten zullen wellicht vervroegd nieuwe prijsonderhandelingen voeren met de supermarkten om te proberen de stijgende energiekosten en grondstofprijzen aan de eindklant door te rekenen.

Vertraagt de economische groei?

De oorlog in Oekraïne jaagt niet alleen de inflatie op. Ook het economisch herstel na de coronapandemie krijgt een stevige klap. Volgens de ECB is de koopkracht van de gezinnen al met 2% gedaald eind februari, wat kan leiden tot minder consumeren. Dat zou een streep door de rekening zijn van bijvoorbeeld de horeca, die hoopt op een massale terugkeer van oude klanten na corona.

Sommige maakbedrijven kunnen door de gestegen energie- en grondstofprijzen verleid worden tot het afbouwen of zelfs helemaal stilleggen van de productie wanneer deze verlieslatend is. Het eventuele jobverlies dat hiermee gepaard gaat kan een verdere negatieve impact hebben op de koopkracht en consumptie van Belgische gezinnen.

Veel Belgische bedrijven kunnen voor hun energie en grondstoffen voorlopig nog terugvallen op voorraden of langetermijncontracten met vaste prijzen. Wanneer het conflict in Oekraïne en de economische sancties echter aanhouden, valt na verloop van tijd ook die zekerheid weg en kan de sluiting van bepaalde productielijnen snel volgen. We kunnen dan in een scenario belanden van negatieve groei, een zogenaamde recessie. Een hoge inflatie in combinatie met een stagnering van de economische groei, dat is stagflatie.

BNP Paribas Fortis verwacht dat de Belgische economie nipt ontsnapt aan een recessie, die meestal wordt gedefinieerd als minstens twee opeenvolgende kwartalen met negatieve groei. "Het vertrekpunt is goed. De Europese economie heeft in 2021 goed gepresteerd. Onze bedrijven hebben weerbaarheid getoond tijdens de coronacrisis en ze hebben vorig jaar mooie winsten geboekt. Er wordt veel geëxporteerd en geïnvesteerd. De werkgelegenheid is hoog. Dat zorgt ervoor dat ik niet zo pessimistisch ben.” verklaart Max Jadot, de CEO van BNP Paribas Fortis in Trends Magazine.

Bescherm de financiële gezondheid van uw bedrijf

Hoe doorstaat u met uw bedrijf deze nieuwe economische storm?

Wat vaststaat, is dat het betalingsrisico in de komende periode zal toenemen. In de energiesector, waar de enorme prijsstijgingen snel werden doorgerekend aan de eindklant, merkt Intrum nu al een vertraging in het recupereren van onbetaalde facturen en een flinke stijging van het aantal opgestarte afbetalingsplannen.

Hogere energie- en grondstofkosten simpelweg doorrekenen in de factuur naar uw eindklant lijkt misschien een goede uitweg. U dient er wel rekening mee te houden dat u die factuur ook nog moet innen. Die schuldinvordering wordt de komende maanden moeilijker, voorspellen onze experts die in de cijfers doken.

Belgische bedrijven moeten hun financiële administratie nu snel opschalen zodat onbetaalde klantenfacturen geen bijkomend beslag leggen op hun cashflow. De workload neemt toe maar u staat er niet alleen voor. Wij helpen u betaald geraken op de meest kostenefficiënte en klantvriendelijke manier.

Intrum zorgt ervoor dat zijn opdrachtgevers worden ontlast, helpt de klanten van zijn opdrachtgevers opnieuw schuldenvrij worden en faciliteert hiermee de groei van onze economie. Wij zijn er om u te helpen.

White Label Services

Bij Intrum weten we hoe belangrijk uw merk is. Daarom hebben we een “White Label” optie gecreëerd, zodat u op een andere manier toegang heeft tot onze credit management diensten.

Intrum loopt voorop met het ontwikkelen van geavanceerde White Label oplossingen. Wij hebben een schat aan ervaring met het verwerken en beheren van debiteurenportefeuilles in naam van opdrachtgevers uit diverse sectoren.

Profiteer met onze White Label Collections oplossing van onze immense Financial Customer Care expertise en slaap op beide oren dat uw klanten behandeld worden op de manier die u wenst.

White Label Collections
White Label Collections by Intrum

Roep de hulp in van Intrum

De nieuwe economische storm doorstaan? Goed voorbereid zijn om stijgende factuurbedragen te innen? Uw financiële administratie versterken met echte experten in Financial Customer Care? Vul onderstaand formulier in. Wij verwerken uw gegevens en antwoorden zo spoedig mogelijk.

Vul de velden in en klik "verzenden":